ییتاثیر استرس بر اسپرم و به طور کلی عملکرد جنسی مردان را نمی‌توان نادیده گرفت. مطالعات علمی در 20 سال گذشته، ارتباط احتمالی بین استرس روانی و ناباروری را نشان داده است. یعنی مردانی که احساس استرس دارند، احتمالا کاهش تستوسترون، کاهش تعداد اسپرم، تولید غیر طبیعی اسپرم و کاهش تحرک اسپرم را تجربه می کنند که همه این عوامل می توانند در باروری مردان تأثیر زیادی داشته باشند.

ناباروری مردان یک بیماری شایع در بین زوجین است. در حدود 50 درصد موارد، ناباروری زوجین به شریک مرد نسبت داده می شود که عمدتا به دلیل نارسایی در اسپرم زایی است. مطالعات متعددی ارتباط بین کیفیت اسپرم و وجود عوامل استرس زای سبک زندگی مانند حوادث شغلی و… را بررسی کرده اند. به طور کلی این مطالعات شواهدی را ارائه می دهند که کیفیت اسپرم توسط استرس روانی مختل می شود. بنابراین ما در این مقاله قصد داریم، تأثیر استرس بر اسپرم و باروری مردان را مورد بحث قرار دهیم. 

منبع: تاثیر استرس بر اسپرم | رابطه اضطراب و باروری مردان

تأثیر استرس بر اسپرم

تأثیر استرس روی هر فردی متفاوت است. درحالی که مقداری  از آن طبیعی و قابل کنترل می باشد، اما زمانی که این استرس طاقت فرسا می شود، می تواند بر باروری و سلامت کلی افراد تأثیر منفی بگذارد. استرس بر غلظت و مورفولوژی اسپرم و همچنین توانایی آن در بارور کردن تخمک تأثیر می گذارد. محققان با ارزیابی های ذهنی و عینی دریافتند که کیفیت مایع منی با استرس روانی نسبت معکوس دارد. به طوریکه هر چقدر استرس بالاتر برود، کیفیت اسپرم کمتر می شود.

از آن جایی که از بین بردن استرس یک گزینه نیست، بهترین راه حل این است آنچه را که می توانید، کنترل کنید. خوشبختانه تکنیک هایی وجود دارد که می توانید از آن ها برای کمک به کاهش  تاثیر استرس بر اسپرم، استفاده کنید. در ادامه برخی از راه هایی که به کاهش استرس کمک می کنند را معرفی کرده ایم:

• تنفس عمیق
• پیاده روی سریع
• انجام ورزش های هوازی به طور منظم
• مدیتیشن یا مراقبه
• مشغول شدن با سرگرمی هایی که از آن لذت می برید

نقش استرس بر باروری مردان

استرس بخش برجسته ای از هرجامعه ای می باشد و ناباروری به خودی خود استرس زا است. که به دلیل فشارهای اجتماعی، آزمایش، تشخیص، درمان، شکست و حتی هزینه های درمان هستند که با آن همراه می باشند. بنابراین با توجه به اینکه پارامترهای اسپرم به طور بالقوه با استرس مرتبط هستند، وجود استرس می تواند هورمون لوتئینیزه کننده و ضربان تستوسترون را کاهش دهد.

در نتیجه باعث کاهش اسپرماتوژنز و کیفیت اسپرم می شود که این به نوبه خود موجب ناباروری در مردان خواهد شد. تاثیر استرس با اسپرم یک رابطه دو طرف است. درواقع هم کیفیت و میزان اسپرم از استرس تاثیر می‌پذیرد و هم بروز هرگونه مشکل در این زمینه خود باعث استرس خواهد شد. 

????استرس چگونه بر کیفیت اسپرم تأثیر می گذارد

بررسی ها نشان می دهند که استرس طولانی مدت و شدید، مانند استرس و فشار کاری برای مردان، کیفیت اسپرم را کاهش می دهد. به طوریکه تا 47 درصد افزایش احتمال اختلال در تحرک اسپرم، در یک زمان استرس زا وجود دارد درحالیکه که در حالت عادی این احتمال بسیار کم و غیرممکن است.

اگرچه مکانیسم تأثیر استرس بر اسپرم هنوز به طور کامل بررسی نشده است اما به گفته محققان، استرس می تواند باعث ترشح هورمون های استروئیدی گلوکوکورتیکوئیدها شود. این هورمون ها می توانند سطح تستوسترون و همچنین تولید اسپرم را کاهش دهند.

استرس اکسیداتیو ( استرسی که بر اثر از بین رفتن تعادل بین آنتی اکسیدان ها و رادیکال های آزاد در بدن ایجاد می شود و تأثیر جدی بر سلامت جسم دارد) یک احتمال دیگر است که بر کیفیت اسپرم و باروری تأثیر منفی می گذارد.

????نقش عوامل روانشناختی بر تاثیر استرس بر اسپرم

رابطه بین ناباروری و استرس روانی پیچیده است. از یک سو، زوج هایی که با این مشکل دست و پنجه نرم می کنند در مقایسه با زوج هایی که مشکلی در باروری ندارند، در معرض استرس بیشتری قرار می گیرند. همچنین در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به اختلالات روانشناختی هستند. از طرفی علاوه بر عوارض روانی که ممکن است به دلیل ناباروری رخ دهد، مجموعه ای از عوارض جانبی دیگر نیز می تواند توسط هورمون ها و داروهای مورد استفاده برای درمان ناباروری ایجاد شود.

روان درمانی اصلی ترین راه حل برای زوجینی است که از هر نوع ناباروری رنج می برند. در حالت ایده آل، مشاوره باید قبل از شروع هرگونه مداخله پزشکی برای کمک به این مشکل آغاز شود و باید برای کنترل تاثیر استرس بر اسپرم از متخصص اورولوژیست و روانپزشک به طور همزمان کمک گرفت.

????ناباروری مردان، دلیل ایجاد استرس

ناباروری می تواند باعث ناراحتی روانی، استرس عاطفی و مشکلات مالی برای هر دو طرف شود. واکنش های معمول به ناباروری شامل: شوک عصبی، غمگین، افسردگی، نا امیدی، از دست دادن عزت نفس و اعتماد به نفس و در نهایت از دست دادن حس کنترل عمومی است. 

اگرچه ناباروری یک موضوع تهدید کننده برای زندگی نمی باشد، اما همچنان یک تجربه استرس زا برای زوجین محسوب می شود. علاوه براین، زوج های نابارور اغلب احساسات وعقاید خود را پنهان می کنند. زیرا ناباروری هنوز یک موضوع خصوصی تلقی می شود. بنابراین ممکن است زوج های نابارور در معرض فشار اجتماعی نیز قرار گیرند.

ناباروری می تواند رابطه فردی با شریک زندگی خود و همچنین دوستان و خانواده را مورد آسیب قرار دهد. بنابراین این زوج ها با مشکلاتی از قبیل کاهش تعامل اجتماعی به خصوص با افرادی که دارای فرزند هستند درگیر شوند.

با توجه به مواردی که در بالا ذکر شد، می توان گفت که ناباروری نیز به نوبه خود می تواند منجر به استرس و فشار زیاد بشود. این باعث می شود که تلاش زوجین برای بارداری مجدد بی نتیجه بماند. بنابراین توصیه ما این است که برای پیشگیری از بروز تاثیر استرس بر اسپرم، در کنار انجام روند درمان پزشکی برای ناباروری، حتما به روانشناس و یک مشاور متخصص در این زمینه مراجعه کنید.

روش هایی برای مقابله با ناباروری ناشی از استرس

در ادامه چند پیشنهاد برای مقابله با استرس و همچنین کاهش میزان تاثیر استرس بر اسپرم وجود دارد که می تواند به شما کمک کند. در این مسیر حتما از متخصص کمک گرفته و صبور باشید. همچنین از انجام روش های خودسرانه و ناگهانی نیز خودداری فرمایید.

⭕روان درمانیتک

روان درمانی یک راه مهم است که باید به زوج هایی که به هر دلیلی از ناباروری رنج می برند توصیه شود. پرداختن به مشکلات روانی مانند افسردگی، اضطراب، استرس و پیدا کردن راه حلی برای درمان به افزایش شانس بارداری کمک می کند. تاثیر استرس بر اسپرم از آن چیزی که تصور می‌کنید؛ جدی تر است. به همین دلیل با انجام تمرینات روانشناختی، اضطراب خود را کنترل کنید.

 ⭕تکنیک های آرامش بخش | تاثیر استرس بر اسپرم

باتوجه به اینکه ناباروری و درمان آن اغلب باعث استرس قابل توجهی می شوند، تکنیک های آرام سازی متعدد توسط متخصصان توصیه می شود که شامل: مدیتیشن، تنفس عمیق، یوگا و… است. برای انجام صحیح این تمرینات از یک روانشناس و یا سکستراپیست کمک گرفته و حتی با همسر خود این تمرینات را انجام دهید. این روش ها تاثیر استرس بر اسپرم را به حداقل می‌رسانند.

⭕خود مراقبتی را تمرین کنید

این بدان معنا است که با خودتان خوب رفتار کنید. به اندازه کافی بخوابید، خوب ورزش کنید، با دیگران وقت بگذرانید و کاری که به نفعتان است انجام دهید. به عبارتی می توان گفت “یاد بگیرید دوست خود باشید”. بطورکلی اصلاح سبک زندگی، در تاثیر استرس بر اسپرم موثر است. دوری از خودارضایی و یا تماشای فیلم های پورن نیز بخشی از خودمراقبتی خواهند بود. همچنین رژیم غذایی خود را نیز تغییر دهید.

 ⭕بر روی کار خود تمرکز کنید | تاثیر استرس بر اسپرم

مشغول شدن و فعال ماندن در پروژه های کاری می تواند حواس شما را پرت کند. این کار به شما احساس موفقیت می دهد و عزت نفسی که کم شده بود را بر می گرداند. در واقع بی تحرکی و اضافه وزن، خود از دلایل مشکلات جنسی مردان محسوب خواهند شد. همچنین کار و فعالیت سبب کم شدن تاثیر استرس بر اسپرم خواهند شد.

⭕تجدید ساختار شناسی را امتحان کنید

تجدید ساختار، به ایجاد دیدگاه های جدید اشاره دارد. این اصطلاح در واقع به ما می گوید که می توانیم به روشی جدید فکر کنیم و نتیجه آن نیز می تواند رفتارها و احساست جدید باشد. به عنوان مثال، وقتی روی افکار ناامید کننده تمرکز می کنیم، نه تنها خودمان بلکه همه اطرافیانمان را متقاعد می کنیم که امیدواری، ارزش وقت و انرژی صرف کردن را ندارد.

این فرایند فکری معمولا یکی از اصلی ترین دلایل ترک درمان، توسط بیماران نابارور است. اینکار قطعا با کمک روانشناس برای کاهش تاثیر استرس بر اسپرم، امکانپذیر خواهد بود.

چه زمانی به پزشک مراجعه کنیم | تاثیر استرس بر اسپرم

نباید اجازه دهید که در استرس غرق شوید و سپس به فکر حل مشکلتان بی‌افتید. باید سلامت روان خود را در اولویت قرار داده و اگر با استرس زیاد دست و پنجه نرم می کنید و این احتمال را می دهید که استرس شما موجب ایجاد مشکلاتی از قبیل اختلال در کیفیت اسپرم و … می شود، فورا به پزشک مراجعه و روند درمان را شروع کنید. تاثیر استرس بر اسپرم به عوامل زیادی بستگی دارد که باید آنها را شناسایی و کنترل کرد.

سخن آخر

به طور کلی، مردانی که سطوح بالایی از استرس را تجربه می کنند، تعداد اسپرم، کیفیت و همچنین تحرک اسپرم کمتری دارند. اگرچه استرس تأثیر منفی بر اسپرم می گذارد، اما اگر افراد تحت درمان قرار بگیرند و حمایت شوند، می توانند از این مشکل به خوبی عبور کنند و به راحتی دارای فرزند بشوند. از روش های ذکر شده برای کنترل تاثیر استرس بر اسپرم استفاده کرده و در این زمینه از یک روانشناس کمک بگیرید.

برای دریافت مشاوره در زمینه تاثیر استرس بر اسپرم می‌توانید در هر ساعت از روز برای مشاوره زناشویی از طریق شماره 02191002360  و یا از طریق تلفن ثابت با شماره 9099070354 جهت ارتباط با برترین متخصصان در مرکز مشاوره روانشناسی ذهن نو تماس حاصل نمایید.

منبع: تاثیر استرس بر اسپرم | رابطه اضطراب و باروری مردان